Çoklukla sinsice ilerleyen ve erken periyotta belirti vermeyen bu kanser cinsine, kusurlu beslenme alışkanlıklarından alkol ve sigara kullanımına dek birçok faktör yol açabiliyor. Ama beslenme alışkanlıklarına dikkat edildiğinde kolon kanserinden korunmak mümkün olabiliyor. Central Hospital’dan Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Sökmen, “Kanser Haftası” vesilesiyle kolon kanserini önlemede değerli yer tutan beslenmenin püf noktalarını anlattı.

Genetik olabilir

Gastrointestinal kanserler (sindirim sistemi kanserleri), tüm kanserler içinde yüzde 20 oranında mevt nedeni özelliği taşır. Kolon (kalın bağırsak) ve rektum (kalın bağırsağın makata yakın olan bölümü) kanserleri, kansere bağlı mevt nedenleri ortasında 3. sırada yer alıyor.

– Kolon ve rektum kanserlerinde en sık görülen belirtiler, dışkı alışkanlığında ve çapında değişiklik, kansızlık, aşikar yahut bilinmeyen rektal kanama (kanın sade ya da dışkıyla karışık olarak gelmesi) ve istemsiz kilo kaybıdır.

– Kolorektal kanserlerde, ailede kanser hikayesinin bulunması değerli bir belirtidir. Bunun dışında kimi hastalıklar da kanser gelişimine yatkınlık gösterebildiğinden sistemli takip gerektirir.

– Ailevi kolon polip hastalığı (poliposiz koli), ülseratif kolit ve crohn hastalığı bunların en sık bilinenleridir.

– Esirgeyici hekimlik öbür tüm hastalıklarda olduğu üzere kolorektal kanserini önlemede önemli değer taşır. Sağlam şahısların korunması için 50 yaşını dolduran her bireye kolonoskopi yapılmalıdır.

– Birinci derece yakınlıktaki akrabalarında kolon kanseri olan şahıslara, akrabaya teşhis konulma yaşından 5 yıl öncesi baz alınarak kolonoskopi yapılması gerekmektedir. Beslenme de başlı başına değerli bir bahistir.

Su içmeyi unutmayın

Hür radikalleri süratle bedenden uzaklaştırmasıyla bilinen su, birebir vakitte kanser önleyici tesire de sahiptir. Bu unsurlar böbreklerden idrarla, deriden terle, bağırsaklardan dışkı yoluyla atılır. Bu nedenle her gün günde 2 ile 2,5 litre su tüketilmesi gerektiği unutulmamalıdır.

Bol posalı beslenmeye ihtimam gösterin

Kanserler üzerine yapılan araştırmalar, az posalı besin tüketen toplumlarda kolon ve rektum kanserlerinin daha yaygın olarak görüldüğünü ortaya çıkarmıştır. Yüksek posalı besinler, daha hacimli atık unsuru oluşturarak kanser yapan unsurların süratle dışkıyla atılmasını sağlar ve kanser riskini azaltır. Bu nedenle kolon kanserine karşı bol posalı besinler tüketmeye ihtimam gösterilmelidir. Elma, arpa, yulaf, fasulye ve öbür baklagiller, zerzevat ve meyveler çözünen posalar,tam tahıllı besinler ise çözünmeyen posalar için yeterli bir kaynaktır.

Kırmızı et tüketimini sonlandırıp, işlenmiş et eserlerinden uzak durun

Fazla kırmızı et tüketimi kolon kanseri riskini tetikliyor. Zira fazla kırmızı et tüketimi, kanserojen heterosiklik aminlerin ve nitrozaminlerin oluşumuna taban hazırlayarak kansere yol açabiliyor. Bu nedenle haftalık kırmızı et tüketimi 500 gramdan az olacak halde sonlandırılmalıdır. Ayrıyeten günümüzde salam, sosis ve sucuk üzere işlenmiş et eserleri de kahvaltı sofralarından eksik edilmiyor. Ama bu eserlerin tüketimi, üretim esnasında içerisine kanserojen özellik taşıyan birtakım gözetici ve katkı unsurların katılması nedeniyle insan sıhhati için önemli riskler taşıyor. Bu nedenle işlenmiş besinlerden muhakkak uzak durulması gerekiyor. Ayrıyeten mangalda yakılarak pişirilen etlerinde değerli bir kansorejen olduğu unutulmamalıdır.

Meyve ve zerzevat tüketmeyi ihmal etmeyin

Yüksek kalori içeren karbonhidratlarla beslenmenin yanı sıra yetersiz meyve zerzevat tüketimi de kanserojen özellikteki nitratın nitrite dönüşümüne yol açabilir. Bu dönüşüm ise kanseri tetikleyebilir. Zira antioksidan ve anti proliferatif özellikteki meyveler bedende, bağırsak iç yüz katmanının çoğalmasını ve bağırsakta polip oluşumunu mahzurlar. Ayrıyeten safra asitlerini bağlamak ve bağırsak hareketini arttırarak bağırsaktaki ziyanlı hususları dışarı atmak üzere kıymetli katkılar sağlar. Bu sebeple en az bir porsiyon meyve tüketmeye dikkat edilmelidir.

Beslenmenize kalsiyum kaynaklarını ekleyin

Kalsiyum içeren besinler kolon kanserine karşı hami tesir ile bilinir. Zira kalsiyum, kolonda safra ve yağ asitlerini bağlar. Günlük kalsiyum gereksinimini karşılayabilmek için yeteri kadar kalsiyum alınmalıdır.

Sigara ve alkolü hayatınıza almayın

Sigara ve alkol tüketimi kolon kanserini tetikleyen kıymetli nedenler ortasında yer alıyor. Faal kullanıcılar sigara ve alkolü hemen bırakmalı, şimdi kullanmayan şahıslar ise muhakkak uzak durmalıdır.

D Vitamini yetersizliğine dikkat edin

Yapılan araştırmalarda, D vitamini eksikliği olan bireylerin başkalarına oranla daha fazla kolon kanseri riski taşıdığını göstermiştir. Bu nedenle D vitamini seviyesinin gereken düzeyde olmasına dikkat edilmelidir.

Fazla kilolardan arının

Çok kilolu ya da obez teşhisi konan bireyler değerli oranda kolon kanseri riski taşıyorlar. Kolon kanserinden korunabilmek için ülkü yüke ulaşılmalı ve bu yük korunmalıdır. Ülkü yüke sahip olabilmek için ise gereken beslenme alışkanlıkları günlük yaşama uyarlanmalıdır. Kilo sorunu şahsî diyetlerle çözülemiyorsa bir uzman takviyesine başvurulmalıdır.

Bu tedbirlere karşın kanseri düşündüren kansızlık, bağırsak alışkanlığında değişim, istemsiz kilo kaybı ve rektal kanama üzere belirtiler görülüyorsa kesinlikle gastronteroloji uzmanı, iç hastalıkları uzmanı, genel cerrah yahut aile tabiplerine başvurulmalıdır. İlgili uzman muayene ederek, gerekiyorsa kolonoskopi yapılmalı ve bilhassa kanserin öncü belirtileri olan polipler varsa çıkarılmalıdır. Ayrıyeten yapılan tetkikler sonucunda kanser teşhis edildiyse hasta, cerrahi, medikal onkoloji ve radyasyon onkoloji uzmanlarınca tedavi edilmelidir.