Çocuklar nasıl yetiştirileceğine dair bir el kitabı ile doğmazlar. Her çocuk farklıdır ve bu nedenle tüm çocukları büyütmek için mükemmel bir yol yoktur. Bununla birlikte, çocuk yetiştirmek için iyi olan uygulamalar vardır. İşte tüm anne-babalar için çocuk yetiştirme önerileri.
Çocuğunuza inanın
Ebeveynlerin, çocuklarının destekçisi olması gerekir. Eğer ebeveynleri yapmazsa, bu desteği onlara kim verecek?
Bir ebeveynin çocuklarının başarma kabiliyetine olan inancının gücü, çocuğun her konuda başarılı olabileceğini hissetmesine yardımcı olabilir. Çocuğunuzu desteklemeniz, onların ellerinden gelenin en iyisini yapmasını sağlar. Ebeveynler çocuklarına inandıklarında, çocuklarına da kendilerine inanmaları için yardım ederler. Çocuklar yeteneklerine inanan ebeveynleri olduğunda hedeflerine ulaşabilecek yetenekli insanlar olduklarını öğrenirler. Ebeveynler çocuklarına çok küçük yaştan itibaren bu destek duygusunu aşılamalıdır.
Onlara ve yeteneklerine inanan bir ebeveyne sahip olmak, çocuğun kendisini akranlarıyla karşılaştırmasını engelleyebilir. Örneğin, oğlunuz okulda bir yetenek yarışması için hazırlanıyor olabilir ve sınıftan başka bir çocuk ona yeteneksiz olduğunu söylediği için kendini üzüyor olabilir. Çocuğunuzun haftalardır çalıştığını ve sınıfındaki tüm çocuklardan daha iyi olduğunu söyleyin, onu desteklediğinizi belli edin.
Tek gereken şey çocuğunuzu motive etmek için bir moral konuşması. Oğluna kazanabileceğini ve yeteneklerine inandığını söyle. Çocuğunuzun bu destek konuşmasından sonra daha motive ve daha enerjik olduğunu göreceksiniz. Şimdi en iyisini yapmaya hazır, çünkü sen ona inandın.
Bu bir yarışma değil
Bazı ebeveynler en iyi doğum günü organizasyonunu yapar, bazıları çocuklarını çok iyi giydirir, bazıları ise günde üç kez sağlıklı, organik yemekler yapar. Her çocuğun farklı olduğu gibi, her ebeveynin farklı bir becerisi vardır.
Çocuğunuz için doğru olanı yapın. Gözlerini kendi çocuğun üzerinde tut. Çocuğunuz için doğru olanı yapın ve başkalarının yaptıklarından endişelenmeyin. Bazı çocuklar 9 aylıkken, bazıları ise 15 aylıkken yürümeye başlar. Bu, endişe duyulacak bir durum değildir. Çünkü çocuk yetiştirmek bir yarışma değildir.
Çocukların dönüm noktalarına farklı yaşlarda ulaşmaları sorun değil. Her çocuk farklıdır, onlara robot muamelesi yapmamalısınız. Çocuğunuzun kilometre taşlarını zamanında yerine getirmesinden endişe duyuyorsanız, yalnızca diğer ebeveynleri değil, profesyonelleri dinleyin. Kilometre taşı başarısında önemli miktarda esneklik olduğunu göreceksiniz.
Örneğin, 24 aylık yürümeye başlayan, tam cümleler kullanan ve 100’den fazla kelimeden oluşan bir kelime hazinesi olan arkadaşınızın bir çocuğu var. Sizin ise 24 aylık çocuğunuzun sadece 40 kelimelik bir kelime hazinesi var. Çocuğunuzla ilgili bir sorun olabileceğini veya zeki olmadığını hissetmeye başlarsınız. Bununla birlikte, 24 aylık bir çocuğun dil gelişimi için standardın 40-50 kelime olduğunu biliyorsanız, biraz rahatlayabilirsiniz.
“Normal”i bildiğiniz zaman, endişelenmenize gerek kalmayacak. Şimdi, normal çocuğunuzu kutlayın ve sevin çünkü “normal” bir çocuk isteyen başkaları var. Her çocuk farklıdır. Kendi çocuğunuzun armağanlarına odaklanın. Ebeveynlik bir rekabet değildir. Elinizden gelenin en iyisini yapın, sahip olduğunuz çocuğu yetiştirin.
Düzen arzusu
Çocukların kurallar, düzen ve sınırlar için doğuştan gelen bir arzuları vardır. Rutinler oluşturulduğunda da daha iyisini yaparlar. Bu, esnekliği az olan diktatör ebeveynlere ihtiyaç duymaları veya istedikleri anlamına gelmez. Büyümelerine ve gelişebilecekleri en iyi insanlar olmalarına yardımcı olmak için açıkça konulan kurallara, sınırlara ihtiyaçları var.
Çocuklar onlardan ne beklendiğinizi bilmek istiyor. Ayrıca cevap verebilecekleri rutinleri de görmek istiyorlar. Örneğin, onlara bir yatma saati belirleyin. Akşam dokuzda uyumaları gerektiğini onlara açık açık anlatın. Rutinler kendilerini güvende hissettirir. Kurallara ve düzene sahip olmak aynı zamanda onları yetişkinliğe ve gerçek dünyaya hazırlamaya yardımcı olur.
Çocuklar bir düzene sahip olmadıklarında, kendilerini kontrolden çıkmış hissederler. Bu endişe duygularına yol açabilir. Gençler özellikle düzene ihtiyaç duyarlar, ancak birçok ebeveyn gençlerin daha fazla esnekliğe ihtiyaç duyduğunu düşünüyor. Esneklik gençlerin hayatlarının kontrolden çıktığını hissetmesine yol açabilir. Kurallara ve düzene ihtiyaçları var ama aynı zamanda kuralların kendi çıkarları için olduğunu anlamalılar. Bu nedenle ebeveynlerin çocuklarına koyduğu kuralları ve düzeni açıklaması önemlidir.
Örneğin, çocuğunuz için gece yarısı sokağa çıkma yasağı koydunuz ve ona “Sokağa çıkma yasağını koydum, çünkü o zamana kadar evde ve güvende olduğunuzu bilmeliyim, çünkü seni seviyorum ve önemsiyorum” dediniz. Bu cümle muhtemelen sevgi ile bir sokağa çıkma yasağı çıkardığınızı ve onlara önem verdiğinizi gösterdiğinizi anlamalarına yardımcı olabilir.
Çocuğunuzun kirlenmesine izin verin
Çocuğunuzun kirlenebilmesi için fırsatları olsun. Çocuklar kir, çamur ve doğada oynadıklarında, duyularının beşini de kullanırlar. Doğada oynarken yaratıcılığının çiçeklenme fırsatlarını kaçırmayın. Doğa kirli ama bu sorun değil. Hayatta steril ve temiz olmak için bolca zamanları var. Gelişmeleri için biraz dağınık olmaları gerekir. Onların temiz kalmasını istediğiniz için kirden mahrum bırakmayın. Kir, çamur ve doğaya girerek gelişmelerini sağlayın.
Önce güvenlik
Çocuğunuzun hayatının ilk üç yılında hedefiniz onları hayatta tutmaktır. Çocuklarınızın hayatta kalmasının her şeyden önde olduğunu bilin. Onları güvende tutmak, bakımlarında en önemli faktörtür. Tabii ki temel ihtiyaçlarını karşılamalısınız. Onları besleyin, sevin ama önce güvende olduklarından emin olun, aksi takdirde bakım anlamsız hale gelir.
Örneğin, çocuğunuzu yüksek bir sandalyede besliyorsanız, güvende olduğundan emin olun, böylece herhangi bir dalgınlığınızda düşemezler. Onları beslemek önemlidir, ancak önce yüksek sandalyelerinde güvenli ve emniyetli olduklarından emin olun. Güvenlik her zaman öncedir.
Karakter örnek olarak gelişir
Şu anda ne yapıyorsunuz? Çocuğunuz sizi izliyor. Siz çocuğunuzun rol modelisiniz. Çocuğun ahlak ve karakteri önce evde gelişir. Sizi ve davranışlarınızı izliyorlar. Büyüyünce olmasını istediğiniz kişi olun. İyi ve saygın insanlar olmalarını istiyorsanız, ona göre davranın.
Örneğin, onlarla bir oyun oynuyorsanız, hile yapmayın. Hile yaparsanız, hile yapmanın uygun olduğunu öğrenirler. Bu bir alışkanlık, bir karakter haline gelebilir. Hileyi öğrenen bir çocuğa, sınavlarda kopya çekmek uygun bir davranışmış gibi gelebilir. Bunun yerine, kaybetmek anlamına gelse bile dürüstçe oynayarak bir bütünlük ve güçlü karakter örneği gösterin.
Başarısızlık yaşamasına izin verin
Çocuğunuzu her zaman kurtarmayın. Çocuğunuzun başarısız olmasına izin verin. Özellikle de gençken. Başarısızlığın nasıl hissettirdiği ve başarısızlıktan nasıl kurtulacağı hakkında erken bilgi edinmelerini sağlayın. Onların her zaman yanında olun ama başarısızlıklarından onları kurtarmayın.
Örneğin, çocuğunuz bir kule yapmayı içeren bir okul projesi üzerinde çalışıyor ve yeterince iyi yapamadığı için kulenin yıkıldığını gördünüz. Çocuğunuza, kuleyi daha güçlü hale getirmeleri gerektiğini söyleyin. Fakat, kuleyi baştan aşağı siz yapamayın.
Başarısızlıklarını önlemek için kendinizi zorlamayın. Bazı konularda başarısız olmalarına izin verin çünkü başarısızlığın nasıl bir his olduğunu ve başarıslığı nasıl yenebileceklerini deneyimlemeleri gerekir. Çocuğunuz dağılıp düşecek ve ağlayacak mı yoksa parçaları toplayıp mümkün olduğunca hızlı ve etkili bir şekilde kuleyi tamir mi edecek?
Böylece çocuklarınızın zihinsel olarak, olası bir başarısızlık olmadan önce hazırlık yapmalarına yardımcı olabilirsiniz. Onlara problem çözme anlarında yardımcı olabileceğiniz durumlar olacaktır. Bu onları kurtarmaya çalışmaktan her zaman iyidir. Bir gün çocuğunuzu kurtarmak ve yardım etmek için orada olamayacaksınız. Problem çözme gibi becerilere aşina olmalarına yardım etmek istiyorsanız, başarısızlıkla karşı karşıya kaldıklarında onlara aşırı müdahale etmeyin.
Çocuğunuza çocuk gibi davranın
Çocuğunuzu çok hızlı büyütmeyin. Onların yaşadıkları yaşta yaşamasını sağlayın; çünkü sadece bir kez çocuk olacaklar.
Minyatür yetişkinler gibi davranmalarını beklemeyin. Çocuklar yetişkinlerden farklıdır. Çocuklar fiziksel olarak yetişkinlerden daha aktif olma eğilimindedirler, daha fazla uykuya ihtiyaçları vardır ve doğal olarak oldukça meraklıdırlar. Beklentilerinizi çocuk oldukları gerçeğiyle aynı hizaya getirerek çocuk gibi davranmalarına izin verin. Koşmalarına ve oynamalarına izin verin. İki yaşındaki bir çocuğun oturması ve saatlerce sessiz kalması şart değildir.
Son not
Çocuklar ebeveynlerine rağmen büyürler. O yüzden kendinize fazla sert davranmayın. Hepimiz ebeveyn olarak hata yaparız. Mükemmel ebeveyn diye bir şey yoktur. Yaptığımız hatalara rağmen çocuklar büyüyecek. Hatalarınızdan ders alın ve büyüyün. Çocuklar büyüyor ve onlarla birlikte büyüyoruz, tıpkı daha iyisini yapmayı ve ebeveynler olarak daha iyi olmayı öğrendiğimiz gibi. Sadece elinizden gelenin en iyisini yapın, o kadar.
Serkan Sıtkı Şahin
