“Vegan beslenme, hayvansal besinleri büsbütün hayatınızdan çıkarttığınız bir beslenme şeklidir” diyen Diyetisyen Emel Terzioğlu Arslan, bu beslenme usulü ile ilgili bilinmesi ve dikkat edilmesi gerekenleri anlatıyor.
Vegan mı, vejeteryan mı
Veganlık, ülkemizde daha yaygın olan ve daha çok bilinen vejeteryanlık ile karıştırılsa da aslında ortalarında kıymetli farklar bulunuyor. Vejeteryan beslenme üslubunda da veganlıkta olduğu üzere hayvansal besinler tüketilmiyor lakin bu usulü benimsemiş şahısların hepsi tıpkı biçimde beslenmiyor. Kimileri et, balık, tavuk yemezken süt eserleri yahut yumurta üzere hayvansal besinleri tüketebiliyor. Vegan beslenme biçiminde ise bal dahil hiçbir hayvansal besin mutlaka tüketilmiyor. Aslında vegan beslenen bireyler yalnızca beslenme alışkanlıklarını değiştirmiyorlar. Tıpkı vakitte hayvan sömürüsüne neden olan her türlü tüketimi reddediyorlar. Yani veganlığın temelinde sağlıklı beslenme, çevreyi müdafaa ya da dini inanışlar üzere nedenler olsa da en değerli nedeni hayvanlara olan hürmet üzere görünüyor.
Veganlar için protein kaynakları
Veganlar bitkisel kaynaklı tüm besinleri tüketebiliyorlar. Bu beslenme stilinde en çok merak edilen bu bireylerin protein muhtaçlıklarını nasıl karşıladığı oluyor. Aslında protein muhtaçlıklarını karşılamaları sanıldığı kadar sıkıntı değil. Bilhassa bezelye, fasulye, nohut, mercimek ve soya eserleri üzere kuru baklagiller ile tofu, fıstık ezmesi, kaju ve öteki yağlı tohumlar tüketebilecekleri güzel protein kaynakları. Ayrıyeten esmer pirinç, yulaf ezmesi, kinoa, chia tohumu ve bulgur üzere tam tahıllar da vegan beslenenler için âlâ birer protein kaynağı.
Bunlara dikkat
Vegan beslenme biçimini benimsemiş bireylerin birtakım noktalara dikkat etmesi gerekiyor. Veganlar hayvansal kaynaklı besinleri (özellikle et) tüketmedikleri için B12 vitamini ve demir üzere mikro besin öğeleri açısından vakit zaman eksiklik yaşayabilirler. Bu nedenle muhakkak aralıklarla kan analizi yaptırıp bu vitamin ve mineraller açısından destek almaları gerekebilir. Ayrıyeten süt ve eserlerini de tüketmedikleri için kâfi kalsiyum da alamıyorlar. Bu nedenle birçok vegan osteoporoz riski ile karşı karşıya kalabilir. Birtakım periyotlarda kalsiyum açısından da desteğe muhtaçlık duyabilirler.
“Vegan beslenme daha sağlıklıdır” diyemeyiz
Veganlar meyve, zerzevat, tam tahıllılar üzere lifli besinlerle ve bitkisel proteinlerle beslendikleri için bağışıklık sistemleri epeyce güçleniyor. Yapılan kimi çalışmalar da vegan beslenme biçiminin sıhhat üzerine birçok olumlu tesirinin olabileceğini gösteriyor. Bilhassa kalp-damar hastalıkları başta olmak üzere hipertansiyon, obezite, diyabet ve birtakım kanser tipleri vegan beslenenlerde vegan olmayanlara oranla daha az görülüyor. Lakin tüm bunlar vegan beslenmenin çok sağlıklı olduğu manasına da gelmiyor. Sonuçta bu beslenme biçiminde birçok besin beslenmeden çıkarıldığı için vegan beslenenler kesinlikle devir periyot sıhhat denetimlerini yaptırmalı ve besin öğelerini kâfi alıp almadığını takip etmelidir.
